Về tên gọi Vũng Liêm

Địa danh Vũng Liêm đã được nhắc đến trong bộ Hoàng Việt Nhất Thống Dư Địa Chí. Như vậy địa danh Vũng Liêm có ít nhất là trước hoặc trong giai đoạn những năm 1800-1806. Trong bộ sách địa lý này, Vũng Liêm được viết dưới dạng Hán ngữ là 泳濂[2].

Có giả thuyết cho rằng, Liêm đồng nghĩa với gỗ lim. Nhưng theo chữ Hán Liêm 濂 này, chữ Liêm 濂 thuộc bộ Thủy 氵(tức nước). Vì vậy, chữ Liêm 濂 không thể là chữ dùng để chỉ cho gỗ lim (thuộc bộ Mộc 木).

Lại có giả thuyết cho rằng, tên gọi Vũng Liêm xuất phát từ chữ "Mé Lim" (tiếng Khmer) mà ra [3].

Và theo tác giả Huỳnh Minh trong Vĩnh Long Xưa, sau khi viên Chủ tỉnh Vĩnh Long Félix Salicéti bị nghĩa quân Việt giết chết (15 tháng 2 năm 1872), quân Pháp hiệp với lực lượng của Trần Bá Lộc mở cuộc càn quét, và những người dân vô tội nơi đây đã bị thảm sát hàng loạt, thây chất đầy một vũng. Tương truyền, ở nơi đó thường có các oan hồn hiện ra, nên người dân gọi là "Vũng Linh". Về sau từ Vũng Linh được đọc trại ra thành Vũng Liêm [4]. Nhưng giả thuyết này là sai, vì địa danh Vũng Liêm đã được chép trong bộ Hoàng Việt Nhất Thống Dư Địa Chí, và bộ sách địa lý này đã được biên soạn vào năm 1806, tức là bộ sách này đã có trước hơn 60 năm sự kiện trận Vũng Liêm năm 1872.

Lịch sử

Từ ngày 25 tháng 1 năm 1908, Vũng Liêm là quận thuộc tỉnh Vĩnh Long với 3 tổng là Bình Hiếu với 4 làng, Bình Quới với 4 làng và Bình Trung với 6 làng.

Ngày 09 tháng 02 năm 1956, quận Vũng Liêm thuộc tỉnh Tam Cần.

Ngày 03 tháng 01 năm 1957, quận thuộc tỉnh Vĩnh Bình, gồm 3 tổng: Bình Hiếu với 3 xã, Bình Quới với 3 xã và Bình Trung với 3 xã, quận lỵ đặt tại xã Trung Thành.

Sau năm 1965, các tổng mặc nhiên giải thể.

Ngày 14 tháng 01 năm 1967, quận Vũng Liêm thuộc tỉnh Vĩnh Long.

Sau 30 tháng 04 năm 1975, Vũng Liêm là huyện của tỉnh Cửu Long, gồm 10 xã: Hiếu Phụng, Hiếu Thành, Quới An, Quới Thiện, Tân An Luông, Trung Chánh, Trung Hiệp, Trung Hiếu, Trung Ngãi, Trung Thành.

Từ năm 1976 đến nay

Ngày 27 tháng 03 năm 1985, địa giới hành chính huyện Vũng Liêm được điều chỉnh như sau:

• Chia xã Hiếu Thành thành ba xã lấy tên là xã Hiếu Thành, xã Hiếu Nhơn và xã Hiếu Nghĩa
• Chia xã Quới Thiện thành hai xã lấy tên là xã Quới Thiện và xã Thanh Bình
• Tách ấp Phong Thới và ấp Trung Tín thuộc xã Trung Thành để thành lập thị trấn Vũng Liêm.

Ngày 26 tháng 12 năm 1991, tỉnh Cửu Long chia thành tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh.

Ngày 9 tháng 8 năm 1994, huyện lập thêm các xã là Nguyễn Việt Hùng, Lê Văn Hoàng, Lê Quang Phòng, Nguyễn Chí Trai, Hiếu Thuận, Tân Quới Trung.

Ngày 13 tháng 05 năm 1995, đổi tên các xã như sau:

• Đổi tên xã Nguyễn Việt Hùng thành xã Trung Thành Tây
• Đổi tên xã Lê Văn Hoàng thành xã Trung Thành Đông
• Đổi tên xã Lê Quang Phòng thành xã Trung An
• Đổi tên xã Nguyễn Chí Trai thành xã Trung Nghĩa.

Từ đó, huyện Vũng Liêm có 1 thị trấn và 19 xã như hiện nay.